کوبیسم

نقاشی کوبیسم

کوبیسم
هنر نقاشی
چکیده کوبیسم یا مکعب گرایی از تاثیرگذارترین و مهمترین جنبش ها و سبک های قرن 20 است که به عنوان نقطه ی تحولی از آن یاد میشود. در ادامه این مطلب به چگونگی شکل گیری این سبک، ویژگی ها، دوره های سبک کوبیسم، هنرمندان و آثارشان و همچنین از تاثیرات سبک کوبیسم بر دیگر جنبش ها و سبک ها میپردازیم

تاریخچه کوبیسم

کوبیسم که ریشه کلمه آن به معنی مکعب است، نخستین کاربرد آن به سال 1908 برمیگردد که لویی وکسل منتقد فرانسوی از این واژه برای توصیف تمسخرآمیزنسبت به نمایشگاهی که درپاریس از آثار پابلو پیکاسو و ژرژ براک برپا شده بود، استفاده کرد.

کوبیسم یا مکعب گرایی سبکی است که هنرمندان در آثار خود با استفاده ازچند کانون دید، آنالیز و ساده سازی سوژه به نمایش تمامی وجه های اشیا و سوژه به طور همزمان میپردازند که فضای تصویری جدید و نوآوری در روش دیدن را در دنیای هنرمدرن بوجود آورد.

برخی از منتقدان هنری بر این باورند که نمایشگاه پاریس سرآغاز شکل گیری سبک کوبیسم است. آثار پیکاسو و براک در این نمایشگاه تحت تاثیر نقاشی های پل سزان نقاش فرانسوی بود، چرا که سزان در سال های آخر عمرش آثاری را خلق کرد که درآنها به ترسیم اشکال و طبیعت بیجان توجه بسیاری داشت و از این جهت سزان را ازهنرمندان و عوامل تاثرگذار در سبک کوبیسم میدانند.

با این حال برخی دیگر از منتقدان براین نظرند که شروع سبک کوبیسم مربوط به سال 1907 است، زمانی که پیکاسو نقاشی دوشیزگان آوینیون را به اتمام رساند. دوشیزگان آوینیون ازمعروف ترین و مهمترین آثار سبک کوبیسم محسوب میشود که در ادامه مطلب به توضیحات بیشتری در ارتباط با این اثر میپردازیم.


کوبیسم یکی از تاثیرگذارترین سبک های هنر دنیای مدرن

سبک کوبیسم بر اساس نظریه منتقدان و شواهد به دست آمده از تاثیرگذارترین سبک های هنر دنیای مدرن است که تاثیرات بسیاری بر دیگر جنبش ها گذاشته است که میتوان به جنبش هایی مثل کنستروکتیویسم (ساختارگرایی)، سوپره ماتیسم (والاگرایی)، د استیل، فوتوریسم (آینده نگری)، اورفیسم (حجم گرایی)، پوریسم (ناب گرایی)، ورتیسم (دوران گری) اشاره کرد.


دوره های سبک کوبیسم

مبانی زیباشناختی سبک کوبیسم از سال 1907تا1917 طی 7سال شکل گرفت که شامل سه دوره میباشد.
کوبیسم نخستین
کوبیسم تحلیلی
کوبیسم ترکیبی 


پیشاکوبیسم یا کوبیسم نخستین ( 1907- 1910)

دوره ی کوبیسم نخستین را دوره ی سزانیسم نیزمینامند. دراین دوره ازآخرین آثار سزان تاثیر زیادی گرفته شده. پل سزان در این آثارش با استفاده ازسطوح متعدد رنگی با درجات تیرگی و روشنی متفاوت، توانسته پرسپکتیو فضای تصویری و روش سنتی برجسته نمایی را دچار تغییراتی کند و روابط فضایی جدیدی را بوجود بیاورد که باعث تحولات زیادی در هنر مدرن شد وهنرمندان سبک کوبیسم از این اسلوب در آثار خود استفاده کردند.
در دوره ی کوبیسم نخستین از آثار پل سزان، مجسمه های آفریقایی و ایبریایی، الهام و تاثیراتی گرفته شد که نمونه ی بارز آن اثر دوشیزگان آوینیون پیکاسو است. پیکاسو دراین اثربا به تصویر کشیدن همزمان چهره ی نیم رخ و تمام رخ، درهم کشیدن پلان و فضاها، اثری بی نظیر و درخور توجهی خلق کرده که آن را نقطه عطفی در هنر مدرن و آغاز سبک کوبیسم میدانند.

این تصویر نشان دهنده تاثیر پذیری پیکاسو از نقاب های آفریقایی دراثر دوشیزگان آوینیون است


کوبیسم تحلیلی ( 1910-1912)

در این دوره اصول زیباشناسی سبک کوبیسم کامل تر شد. توجه به کلیت اثر، بازنمایی اشیا و سوژه ها به صورت غیر قابل تشخیص، استفاده محدود از رنگ و تک رنگ شدن آثار، استفاده از اعداد و حروف در خلق آثار و همچنین رواج پیدا کردن تکنیک کلاژ یا تکه چسبانی از دستاوردهای این دوره بود.


کوبیسم ترکیبی ( 1912-1914)

دستاورد های این دوره مدیون تلاش های خوان گریس است. او کوشید با استفاده از نشانه ها و عناصر به بازآفرینی تصاویری بپردازد که درعین حفظ خصلت ها و هویت سبک کوبیست، به طبیعت نزدیکتر باشند. او همچنین نسب به دیگر هنرمندان کوبیسم از رنگ استفاده بیشتری کرد و رنگ را وارد آثار کوبیستی کرد.


ویژگی های کوبیسم

توجه به طبیعت بی جان: هنرمندان کوبیسم طبیعت بی جان را موضوع آثار خود قراردادند و بدون در نظر گرفتن برداشت های شخصی وعاطفی به تصویر کردن اشیا پرداختند و آن را در اولویت آثار خود قراردادند. هنرمندان کوبیسم از مضمون های تاریخی، احساسی و عاطفی که هنرمندان پیشین درآثار خود آنها را به کار میبردند، فاصله گرفتند. 

عدم عمق نمایی سنتی: هنرمندان سبک کوبیسم با در هم آمیختن پلان ها، عدم قرارگیری سوژه ها در یک خط عرضی و پشت سرهم و قرار دادن سوژه ها بر روی یکدیگر، نوعی فضای جدید تصویری را در نقاشی به وجود آوردند که باعث کم رنگ شدن و حتی ازبین رفتن عمق نمایی سنتی شد و این از مهمترین دستاوردهای زیباشناختی کوبیسم میباشد.

بازنمایی حجم و جسمیت: در این فضای تصویری جدید و کم عمق که در مورد قبل به آن اشاره کردیم، هنرمندان کوبیسم بدون اسفاده از اسلوب خاصی که هنرمندان پیشین در آثارشان برای نشان دادن حجم و جسمیت استفاده میکردند، جسمیت و 3بعدی بودن اشیا را به مخاطب انتقال میدادند. روشی که هنرمندان کوبیسم به کار میبردند، تجزیه تمام وجه های اشیا به اشکال هندسی و نشان دادن آنها به طور همزمان در اثر بود.

تک رنگ: در آثار سبک کوبیسم شاهد این اتفاق هستیم که هنرمندان از بازنمایی نور و رنگ فاصله گرفتند و از رنگ های محدودی در آثار خود استفاده کردند تا جایی که به تک رنگی رسیدند.

عدم وجود منبع نور مشخص: در نقاشی های کوبیسم، هنرمند از زاویه و منبع نور مشخصی در آثارش استفاده نمیکرد و حتی به نظر میرسید که هنرمند از چند منبع نوری استفاده کرده و این ویژگی باعث ایجاد حس ابهام در مخاطب میشود.


هنرمندان کوبیسم و آثارشان

فارق از پابلو پیکاسو و ژرژ براک که پایه گذار سبک کوبیسم هستند، از دیگر هنرمندان این سبک میتوان به خوان گریس، فرنان لژه، آلبر گلز، آندره درن، لویی مارکوسی، آندره لت، ژان ماتزینگر و رابرت دلونی اشاره کرد.

سه نوازنده اثر پابلو پیکاسو، 1921


ویولن و پالت اثر ژرژ براک، 1906



برج سرخ اثر رابرت دلونی، 1911


پرتره پیکاسو اثر خوان گریس، 1912


1920 اثر فرنان لژه the discs in the city 


اثر ژرژ براک، 1911 the portuguese


گرنیکا اثر پابلو پیکاسو، 1937، از معروف ترین آثار پیکاسو و از تاثیرگذارترین آثار ضدجنگ است. این اثر روایت کننده ی بمباران شدن دهکده گرنیکا در خلل جنگ داخلی اسپانیا است.


سوارکار اثر ژان ماتزینگر، 1911


گردآورنده: آتوسا صفوی زاده
سبک کوبیسم | مکعب گرایی | کوبیسم نخستین | کوبیسم تحلیلی | کوبیسم ترکیبی | ویژگی های کوبیسم | دوره های کوبیسم | هنرمندان کوبیسم | پابلو پیکاسو | ژرژ براک | خوان گریس | فرنان لژه | پل سزان | رابرت دلونی | رابرت گلیز | نقاشی کوبیسم | نقاشی های معروف کوبیسم | کوبیسم چیست | آثار کوبیسم | نقاشی های کوبیسم